CC-BY-SA otwartazacheta.pl
Wywiad z Mari? ?wier?ewsk?, koordynatork? projektu Otwarta Zach?ta.
Czemu zdecydowali si? Pa?stwo na otwarcie zasob?w?
Wierzymy, ?e Zach?ta jako pa?stwowa instytucja kultury powinna jak najszerzej dzieli? si? zasobami, kt?re w pewnym sensie s? w?asno?ci? nas wszystkich. Oczywi?cie obowi?zkiem galerii jest sprawowa? opiek? nad dzie?ami sztuki, wi?c tak zupe?nie nie mo?emy odda? naszych zbior?w, ale udost?pnianie reprodukcji czy kopii cyfrowych wydaje si? by? najlepszym rozwi?zaniem. Jeste?my te? przekonani, ?e ?otwarto??” jest dobrym narz?dziem do popularyzacji i poszerzenia grona odbiorc?w sztuki wsp??czesnej.
Dlaczego licencja Creative Commons (i czemu ten konkretny rodzaj), co CC daje temu projektowi, jak wspiera jego realizacj??
Zdecydowali?my si? na stosowanie licencji Creative Commons, poniewa? s? one najbardziej popularne i coraz szerzej rozpoznawalne. Tak?e poszczeg?lne licencje CC daj? nam pole do manewru. Oczywi?cie nasz? ?wyj?ciow?” licencj? jest CC BY-SA, ale w momencie, gdy negocjacje z autorem s? wyj?tkowo trudne b?d? sytuacja prawna danego materia?u/dzie?a nie pozwala na zastosowanie wolnej licencji, korzystamy z ogranicze? NC czy ND.
?Czy Pa?stwa zasoby s? wykorzystywane zgodnie z Pa?stwa za?o?eniami?
Nie spotkali?my si? jeszcze z sytuacj?, aby materia? udost?pniony przez nas na wolnej licencji zosta? wykorzystany w spos?b np. nie do przyj?cia przez autora ? nie dochodzi?y do nas jeszcze ?adne skargi i za?alenia. Na pewno chcieliby?my, ?eby jeszcze wi?cej os?b korzysta?o z tego, czym si? dzielimy, widz? to jako wyzwanie dla nas na przysz?o??.
?Na jakie trudno?ci praktyczne natkn?li?cie si? Pa?stwo otwieraj?c dost?p do swoich zasob?w?
Przede wszystkim ? kwestie prawne. Do wielu zasob?w posiadamy dokumenty (umowy, protoko?y itp.), kt?re powstawa?y w zamierzch?ych czasach, gdy jeszcze tak bardzo nie my?lano o kwestiach prawno-autorskich. Do wielu dzie? brakuje nam zapis?w o polach eksploatacji, kt?re pozwala?yby nam na pe?ne udost?pnienie. Od 2011 roku za?o?yli?my, ?e wszystkie zamawiane, czy kupowane przez Zach?t? rzeczy (zar?wno teksty, zdj?cia dokumentacyjne czy dzie?a sztuki) b?d? mia?y od pocz?tku zapisane CC. Jak ?atwo sobie mo?na wyobrazi?, spotykaj? nas niespodzianki z dw?ch stron ? czasem op?r autora przy zapisie o licencji, a czasem wr?cz przeciwnie ? wielki entuzjazm.
Oczywi?cie otwieranie instytucji to d?ugofalowy proces, ca?y czas ?apiemy si? na tym, ?e gdzie? zabrak?o informacji w stopce o licencji, albo kto? niechc?cy pomin?? punkt o CC w umowie ? trzeba by? jeszcze bardziej czujnym, to na pewno praktyczna trudno??.
Czego musieli si? Pa?stwo nauczy? przy otwieraniu zasob?w?
Na pewno musieli?my poszerzy? swoj? wiedz? z zakresu prawa autorskiego, z wi?ksz? ?wiadomo?ci? musimy podchodzi? do wszystkich dokument?w podpisywanych przez nas i osoby z nami wsp??pracuj?ce. Drugim, r?wnie istotnym elementem, jest umiej?tno?? rozm?w z autorami, t?umaczenia na czym polega otwarto??, wolne licencje i nasza misja, zreszt? ca?y czas si? tego uczymy.
Bardzo wa?n? kwesti? by?o przekonanie zespo?u (kurator?w, pracownik?w dzia?u wydawnictw, os?b wsp??pracuj?cych z Zach?t?), ?e idea otwarto?ci jest wa?na i potrzebna. Gdyby nie zaanga?owanie tych os?b i ich wiara w ?s?uszno?? sprawy” otwieranie zasob?w nie by?oby mo?liwe.
?Jakich problem?w obawiaj? si? Pa?stwo w przysz?o?ci?
Wyobra?am sobie, ?e jest troch? takich os?b, kt?re podpisuj? z nami umowy nie do ko?ca rozumiej?c konsekwencje wolnych licencji, w zwi?zku z tym mam pewne obawy, ?e kiedy kto? faktycznie wykorzysta ich dzie?o zgodnie z mo?liwo?ciami, jakie daje CC BY, mog? pojawi? si? pretensje czy zarzuty do nas. Tym wa?niejsze jest oczywi?cie prowadzenie rozm?w nad dokumentami. Poza tym jednak przysz?o?? raczej jawi mi si? w jasnych barwach ? coraz wi?cej materia??w, kt?rymi dysponujemy, b?dzie przechodzi?o do domeny publicznej.
