1. Yahoo, kt?ry kilka lat temu kupi? serwis fotograficzny Flickr, zaczyna sprzedawa? jako kartki selekcjonowane ze zdj?? swoich u?ytkownik?w. Zgodnie z warunkami licencji CC BY, b?dzie sprzedawa? r?wnie? takie zdj?cia, ale niestety bez dzielenia si? zyskami? z autorami (autorzy nie korzystaj?cy z najbardziej wolnej licencji lub niekorzystaj?cy z licencji CC) mog? liczy? na 51% z dochodu ze sprzeda?y. Cz??? autor?w oburza si? na to poniewa?, skala wykorzystania komercyjnego jest wi?ksza ni? jak? spotykali do tej pory. Pozostaje liczy?, ?e Yahoo potraktuje ich bardziej sprawiedliwie, a oni b?d? zmienia? licencj? na nadal woln?, ale copylefto’w? – Share alike.

2. W sieci dost?pny jest ju? najnowszy artyku? naukowy od zespo?u Davida Willey’a na temat wp?ywu otwartych zasob?w edukacyjnych na wyniki nauczania przedmiot?w ?cis?ych. Artyku? opisuje badania prowadzone w?r?d uczni?w szk?? ?rednich zdaj?cych standardowe testy prowadzone w ameryka?skich szko?ach.

3. S?owe?ski projekt otwartych wyk?ad?w wideo (a dok?adnie koalicja organizacji i o?rodk?w naukowych) otrzyma? od UNESCO stanowisko przewodnie w obszarze otwartej edukacji i otwartych zasob?w edukacyjnych, w ramach kt?rego b?dzie dzia?a? r?wnie? jako think-tank i o?rodek wymiany wiedzy dla innych otwartych projekt?w. Gratulujemy!

Otwarta nauka

4. Czy otwarty dost?p do nauki faktycznie spowoduje wyr?wnanie dost?pu do wiedzy i wyr?wna r?wnie? szanse na wi?kszy wk?ad w rozw?j nauki naukowcom, z kraj?w o dot?d mniej uprzywilejowanej sytuacji (czyli kraj?w mniej zamo?nych, o ni?szych nak?adach na nauk?)?

5. Porzuci? subskrypcje od wielkich wydawnictw i baz czasopism (jak Elsevier) a za zaoszcz?dzone pieni?dze pokry? koszty przej?cia na otwarty model na uczelni? Proste rozwi?zanie omawia na blogu London School of Economics Cameron Neylon. 6.

7. lorraine ch▼en opisuje swoje w dwucz??ciowym wpisie przemy?lenia po konferencji OpenCon 2014, a w ramach nich o otwartym dost?pie, kt?ry jest nie tylko bardziej ekonomiczny dla klient?w (naukowc?w) ale i p?ac?cych za niego wszystkich podatnik?w. Poza kwestiami ekonomicznymi, otwarty dost?p ma szanse wp?yn?? na zmian? modelu akademii, demokratyzuj?c powoli model dost?pu do wiedzy i wsp??pracy nad jej rozwoje.

Otwarte zasoby

8. Zbli?a si? kolejny dzie? domeny publicznej, czyli moment wyga?ni?cia praw autorskich maj?tkowych do utwor?w tw?rc?w, zmar?ych 70 lat temu. Na blogu Koalicji Otwartej Edukacji mo?ecie pozna? list? tw?rc?w i tw?rczy?, kt?rych dzie?a b?d? wolne od pocz?tku 2015 r.

9. Nowe, otwarte scenariusze lekcji, tym razem do edukacji filmowej znajdziecie na stronie projektu edukacjamedialna.edu.pl Fundacji Nowoczesna Polska.

grafika aut. G.M. Photography, na licencji CC BY

Ilo?? utwor?w dost?pnych na licencjach Creative Commons? ro?nie od dwunastu lat w post?pie geometrycznym. Taki wniosek p?ynie z opublikowanego w ubieg?ym tygodniu przez organizacj? Creative Commons raportu State of the Commons.

W listopadzie 2014 roku liczba utwor?w dost?pnych w sieci na CC osi?gn??a 882 miliony. W raporcie na rok 2010 wynosi?a ok. 400 mln, co pozwala szacowa?, ?e ju? w przysz?ym roku u?ytkownicy b?d? mogli cieszy? si? miliardem utwor?w na licencjach CC.

Tegoroczny wynik obejmuje mi?dzy innymi 34 mln artyku??w na Wikipedii, 307 mln zdj?? na Flickr, czy 10 mln film?w na YouTube. Og??em, ok. 9 mln stron internetowych u?ywa licencji CC do udost?pniania tre?ci. Oznacza to 9 mln for?w wymiany wiedzy, informacji i ?tw?rczo?ci, skupiaj?cych kreatywne spo?eczno?ci wok?? rozmaitych dyscyplin.

Ponadto, coraz wi?cej pa?stw w??cza model Creative Commons do swojej polityki edukacyjnej. Ju? 14 kraj?w (w tym Polska) zdecydowa?o si? na wdro?enie idei otwartych zasob?w edukacyjnych w oparciu o licencje Creative Commons. Programy otwartych podr?cznik?w (w tym polski Nasz Elementarz) pozwoli?y zaoszcz?dzi? studentom i uczniom na ca?ym ?wiecie ??cznie ok. 100 mln dolar?w.

Raport pokazuje tak?e inn? pozytywn? tendencj?: odsetek utwor?w udost?pnionych na licencjach w pe?ni wolnych – zezwalaj?cych zar?wno na u?ytek komercyjny i korzystanie z dzie? zale?nych – jest wi?kszy ni? 4 lata temu i stanowi ponad po?ow? og??u utwor?w na CC. Najpopularniejsz? licencj? jest CC-BY-SA (u?ywana min. przez Wikipedi?), cho? tu? po niej plasuje si? najbardziej restrykcyjna CC-BY-NC-ND.

Raport State of Commons opiera si? w du?ej mierze na danych du?ych portali dzia?aj?cych ?w modelu Creative Commons (min. Wikipedia, Flickr, Scribd, PLoS). Ponadto, pomocnym narz?dziem by? spos?b linkowania utwor?w dost?pnych na CC, zak?adaj?cy odes?anie (dzi?ki specjalnemu kodowi XHTML) do pe?nego tekstu licencji na stronie Creative Commons. Tak linkowane utwory mog? by? wyszukiwane za pomoc? opcji szukania zaawansowanego min. w przegl?darce Google’a. Na pro?b? Creative Commons, Google podliczy? zlinkowane utwory w najwi?kszym mo?liwie do zbadania zakresie sieci internetowej.

Wyniki State of the Commons s? imponuj?ce i napawaj? nadziej? na dalsze rozprzestrzenianie si? Wolnej Kultury. Dzi?kujemy ka?demu, kto kiedykolwiek zamie?ci? swoj? tw?rczo?? na wolnej licencji – idea wsp?lnego dobra urzeczywistnia si? w?a?nie dzi?ki wk?adom pojedynczych os?b, cho?by najdrobniejszym. Oby tak dalej!

1. Centrala Creative Commons wyda?a raport o stanie “commons” czyli cyfrowych otwartych zasob?w na licencjach CC, w kt?rym podsumowuje rozw?j CC, ilo?? zasob?w rozk?ad licencji. Szczeg?lnie cieszy? mo?e co raz cz?stszy wyb?r licencji wolnych. O raporcie (ang). napiszemy wi?cej niebawem w osobnej notce na blogu.

Otwarta edukacja

2. OER Research Hub opublikowa?o sw?j pierwszy raport badawczy “OER Evidence Report 2013-2014“, to publikacja zbieraj?ca badania i obserwacje z ostatnich dw?ch lat na temat praktyk w?r?d edukator?w oraz inicjatyw pa?stwowych, kt?re mia?y na celu tworzenie lub wspieranie otwartych zasob?w edukacyjnych. W?r?d wynik?w i studi?w przypadk?w znajdziemy m.in. dane o tym na kt?rych poziomach edukacji OZE rozwijaj? si? sprawniej i dla jakich grup os?b ucz?cych si? i edukuj?cych s? najwa?niejsze. Raport (ang.) w formacie PDF.

3. Pracownicy wydawnictw lubi? otwarte zasoby edukacyjne? Michael Feldstein twierdzi, ?e coraz bardzej, cho? zastrzega, ?e to niedawna zmiana i OZE nie s? jeszcze dobrze rozumiane. Twierdzi jednak, ?e wi?cej bada? i obserwacji OZE b?dzie zmienia? ich wizerunek oraz to jak wydawcy b?d? do nich podchodzi? i w nie inwestowa?.

4. Dwana?cie ameryka?skich stan?w postanowi?o wsp?lnie zainwestowa? w rozw?j otwartych zasob?w edukacyjnych do przedmiot?w, kt?re potrzebuj? wsparcia, matematyki i j?zyka angielskiego. Szacuje si?, ?e dzi?ki projektowi powstan? wysokiej jako?ci otwarte zasoby (na licencji CC BY),? za ok 15-20 milion?w dolar?w. Konsorcjum wybierze 8 wykonawc?w dla zasob?w. Projekt szybko wzbudzi? kontrowersje (podobne to tych jakie przechodzili?my w Polsce wok?? Cyfrowej Szko?y i otwartego Naszego Elementarza) na temat tego czy b?dzie si?? niszcz?c? czy odmieniaj?c? na lepsze ogromny rynek wydawniczy, w USA wart 8 miliard?w dolar?w.

5. Czy otwarte zasoby edukacyjne maj? problem ze swoj? nisk? popularno?ci i rozpoznwaniem? Czy mo?na promowa? je i planowa? ich wdra?anie tak samo jak tradycyjnych podr?cznik?w? Takie pytania stawia The Chronicle of Higher Education po najwi?kszej ameryka?skiej konferencji o OZE.

Otwarta nauka

6. Fundacja Billa i Mellindy Gates’?w przyje?a polityk? otwarto?ci dla finansowanych przez siebie bada? i publikacji. Przej?cie ca?kowicie na now? polityk? zajmie 2 lata (podczas kt?rych wydawcy b?d? mogli aplikowa? o opcjonalne 12 miesi?czne embargo), a w jej efekcie wszyscy wydawcy wsp??pracuj?cy z Fundacj? b?d? musieli publikowa? na wolnej licencji CC BY, w sieci i mo?liwie natychmiastowo.

7. Polityk? otwarto?ci (otwarty mandat) wprowadzi?o w tym tygodniu r?wnie??Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW. Publikacje w czasopismach naukowych, publikacje w recenzowanych materia?ach z konferencji oraz monografie naukowe lub rozdzia?y w monografiach naukowych. W wersji podstawowej nale?y udost?pni? prac? w?Repozytorium CeON, na?licencji CC-BY lub CC-BY-SA, je?eli jest to?niemo?liwe ze?wzgl?du na?polityk? wydawcy to mo?na uzyska? 6 lub 12 miesi?czne embargo dla wersji najbli?szej ostatecznej publikacji.

Otwarte oprogramowanie

8. Startup Assembly chce wesprze? rynek programist?w i projekt?w otwartego i wolnego oprogramowania u?atwiaj?c w??czanie si? do projekt?w lub szukanie ludzi do zatrudnienia w nich poprzez oferowanie udzia?u w ew. zyskach.

9.?Jakie mog? by? biblioteki przysz?o?ci i jak mog?yby wykorzystywa? zalety wolnego i otwartego oprogramowania?

Otwarta edukacja

1. Paul Stacey zastanawia si? na ile otwarte zasoby edukacyjne i otwarta edukacja mo?e by? narz?dziem dyplomatycznym w trudnych czasach (i regionach) takich jak Bliski Wsch?d, gdzie USA realizuj? projekt? Open Book project, w ramach kt?rego powstaj? otwarte zasoby edukacyjne i podr?czniki w j?zykach kraj?w arabskich oraz wspierane s? otwarte kursy tworzone przez naukowc?w z tych kraj?w.

2. Niemiecki oddzia? UNESCO we wsp??pracy z niemieck? Wikipedi? wyda?y ?wietny przewodnik po otwartych zasobach i korzystaniu z tre?ci na licencjach Creative Commons (w j?z. angielskim). Przewodnik napisany przez jest dr. Tilla Kreutzer’a i jest odpowiednikiem wydawanego przez KOED Przewodnika po otwartych zasobach edukacyjnych, cho? znajdziecie w nim wi?cej zaawansowanych informacji o prawie i licencjach.

3. EdSurge doradza nauczycielom w prostych siedmiu krokach jak tworzy? otwarte zasoby edukacyjne.? Kwestie prawne to tylko ma?a cz??? drogi do sukcesu dla otwartych (i cyfrowych) zasob?w, a najwa?niejsze to dobrze pozna? potrzeby i mo?liwo?ci odbiorc?w.

4. Nie wpadli?my wcze?niej na t? publikacj? opisuj?ca studia przypadk?w wykorzystywania otwartych zasob?w edukacyjnych w e-learniningu dlatego polecamy Wam j? teraz.

5. Open Education Consortium ujawnia co raz wi?cej informacji o kolejnym mi?dzynarodowym tygodniu otwartej edukacji, kt?ry odb?dzie si? w dniach 9-15 marca 2015.

6. W USA powsta? raport na temat otwartych zasob?w edukacyjnych, tym razem w edukacji K12 (czyli pierwszych 12 klas edukacji). Raport analizuje rol? otwartych zasob?w edukacyjnych we wprowadzaniu tzw. Common Core Standard czyli odpowiednika podstawy programowej, kt?ra dot?d bardzo r??ni?a si? mi?dzy r??nymi stanami.

Otwarta nauka

7. Jak drogie dla kraju mo?e by? nie rozwijanie strategii otwartego dost?pu do publicznie finansowanych publikacji ?wietnie pokazuje przyk?ad Francji, gdzie co raz mniej ?rodk?w dla uniwersytet?w wcale nie oznacza p?acenia mniej wydawcom za dost?p do prac naukowych. O porozumieniu mi?dzy rz?dem a wydawnictwami pisze blog naukowy Open Knowledge Foundation.

8. W dyskusji o tym, jak wydawcy naukowi doszukuj? si? w badaniach na temat open access argument?w wspieraj?cych wybierane przez nich modele biznesowe, warto przeczyta? r?wnie? opini? wice-dyrektora firmy badawczej Thomson, kt?ra prowadzi?a badania dla wyd. Nature.

Otwarte zasoby

9. Prawnik i bloger Wojtek Wawrzak radzi jak korzysta? z licencji Creative Commons.

Otwarta edukacja
1. David Willey analizuje wyniki ?wietnego raportu z bada? Babson na temat otwartych zasob?w edukacyjnych na uczelniach wy?szych w USA. Je?li nie macie czasu na ca?y raport zajrzyjcie chocia? do jego wpisu, w kt?rym pokazuje jak te wyniki pokazuj? jak otwarte zasoby edukacyjne musz? si? rozwija? (ogromna ilo?? os?b zaintresowanych korzystaniem z nich) i jak b?d? zapewne nadal spotyka? si? z czarnym PR bazuj?cym na obawach przed nieznanym (wi?kszo?? badanych pracownik?w uczelni nie wiedzia?a nic o otwartych zasobach).

2. Czy wsp??cze?ni nauczyciele i wyk?adowcy powinni przej?? na tworzenie w?asnych (otwartych) podr?cznik?w? To pytanie zadaje sobie Matthew Prineas wice-rektor College’u Uniwersytetu Maryland na ?amach Evolllution i niezale?nie od Waszej odpowiedzi na to pytanie radzi zacz?? od zapoznania si? z profilem prof. Philla Vendittiego, kt?ry stworzy? dwa w pe?ni otwarte kursy, kt?re jego studentom zast?puj? podr?czniki.

Otwarte zasoby
3. Akademia G?rniczo-Hutnicza uruchomi?a projekt “Open AGH e-podr?czniki”, w ramach kt?rego powsta?y: otwarta platforma do pisania, budowania i dzielenia si? e-podr?cznikami oraz? otwarte modu?owe tre?ci (w tym momencie testowe do fizyki i matematyki), z kt?rych ka?dy u?ytkownik mo?e tworzy? swoje w?asne e-podr?czniki. Wszystkie tre?ci? dost?pne s? na licencji CC BY-SA 3.0, a platforma na kt?rej s? udost?pniane jest planowana do publikacji jako rozwi?zanie open source. Wi?cej o samych za?o?eniach projektu przeczytacie na blogu Centrum e-Learningu AGH. Dowiecie si? z niego, ?e a? 81% pracownik?w naukowych uczelni wie czym s? OZE i zna konkretne przyk?ady projekt?w. Jeste?my pod wra?eniem!

4. Rok od pierwszego wydania ?wietnej ksi??ki Visualising Information for Advocacy doczeka?o si? drugiego, zaaktualizowanego i ju? w ca?o?ci na licencji CC (BY-NC-SA) wydania. Ksi??k? mo?ecie pobra? w niskiej i wysokiej jako?ci oraz do r??nych sposob?w wydruku.

5. Tydzie? po Google, kt?re uwolni?o ogromny zestaw ikon, Twitter postanowi? zrobi? to samo i uwolni? (na licencji CC BY) prawie 900 tzw. emoji czyli rysunkowej wersji popularnych tekstowych emotikonek, kt?re dot?d dzia?a?y wy??cznie w tym serwisie, teraz mo?na skorzysta? z grafik lub umie?ci? ca?y ich kod do wykorzystywania na innych stronach. Emoji zosta?y ju? zaadoptowane? przez firm? Automatic, tw?rc?w platformy blogowej WordPress.

Otwarta kultura

6. Paul Keller, dyrektor holnderskiego think-tanku Kennisland oraz Creative Commons podsumowuje ostatnie wydarzenia w obszarze reformy prawa autorskiego i wprowadzenia dyrektywy reguluj?cej publikacje dzie? osieroconych w Unii Europejskiej. Keller podkre?la, ?e przyj?ta dyrektywa jest rozwi?zaniem zbyt skomplikowanym i kosztownym dla instytucji kultury, ale nadzieja na jej zmian? le?y w postawieniu przez nowego komisarza Jean-Claude’a Juncker’a reformy prawa autorskiego jako priorytetu. Oby tylko deklaracje nie sko?czy?y si? fiaskiem jak podj?te przez poprzedni? komisj? dzia?ania takie jak projekt Licenses for Europe.

Otwarta nauka
7. Blog recenzencki London School of Economics opisuje ksi??k? Martina Eve, Open Access and the Humanities: Contexts, Controversies and the Future i ?mia?o poleca j? ka?dej osobie zainteresowanej przysz?o?ci? ekonomii cyfrowej, otwarto?ci licencjonowania i udost?pniania wiedzy. Na sam? ksi??k? niestety trzeba jeszcze chwil? poczeka?, ale b?dzie dost?pna, jak mog?aby inaczej, r?wnie? w otwartym dost?pie.

Prawo

8. Stowarzyszenie COMMUNIA opublikowa?o rekomendacje dotycz?ce wdra?ania dyrektywy (2013/37/EU)? ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego w instytucjach kultury.? Nowelizacja dyrektywa jest wa?n? cz??ci? europejskiej Strategii Otwartego Dost?pu do Danych (Open Data Strategy) i ma szanse wprowadzi? sp?jne zasady udost?pniania digitalizowanych zasob?w w ca?ej UE.

Otwarta edukacja

1. Na blogu projektu OER Asia mo?ecie przeczyta? o tym jak rosn?c? rol? w skutecznym wdra?aniu otwartych zasob?w edukacyjnych i otwartych podr?cznikom pe?ni? biblioteki szkolne i akademickie. Zgadzamy si? w pe?ni, w Polsce r?wnie? nie tylko ruch OZE, ale r?wnie? praktyczna wiedza o nim w?r?d u?ytkownik?w i u?ytkowniczek najskuteczniej rozchodzi si? dzi?ki dzia?alno?ci bibliotekarzy i bibliotekarek.

2. Do 24 listopada trwa nab?r zg?osze? do wyst?pie? na najwi?kszej brytyjskiej (ale co roku pe?nej go?ci z ca?ego ?wiata) konferencji po?wi?cone otwartym zasobom edukacyjnym OER 2015.

3. Drugi rok z rz?du grupa badawcza, Babson dzi?ki grantowi z Fundacji Hewlett?w oraz najwi?kszej edukacyjnej firmy wydawniczej Pearson, przeprowadzi?a badania ankietowe w?r?d ponad 2000 pracownik?w uczelni wy?szych w USA na temat otwartych zasob?w edukacyjnych. Kluczowe wyniki: ponad 2/3 badanych ocenia jako?? otwartych zasob?w na tak? sam? lub wy?sz? od tradycyjnych zasob?w, kluczow? barier? jest obawa przed dodatkowym czasem pracy nad zasobami, wi?cej pracownik?w u?ywa otwartych zasob?w ni? to deklaruje (brak wiedzy na ich temat nie jest barier? dla ich u?ywania). Polecamy lektur? ca?ego raportu (PDF).

Otwarta nauka

4. Otwarta nauka w r??nych dziedzinach wcale nie musi oznacza? tego samego i by? tak samo traktowana przez naukowc?w. Jak otwarte udost?pnianie ma si? do spor?w mi?dzy dziedzinami nauki i tym jak traktuj? dane, mo?liwo?? ich przetwarzania pisze Peter Kraker na blogu London School of Economics.

5. Guardian podsumowuje tydzie? otwartego dost?pu rozwa?aj?c najwa?niejsze bariery dla rozwoju OA i pyta o nie przedstawicieli uczelni i wydawnictw akademickich.

6. Natomiast wg. Phys.org i Martina Eve, jedn? z g??wnych barier badania ruchu OA s? interesy korporacji wydawniczych. Eve zastanawia si? nad tym w jaki spos?b bada si? i przedstawia bariery dla rozwoju OA z perspektywy r??nych interes?w i startegii wydawniczych.

Otwarte zasoby

Hoa Hakananai'a
by britishmuseum
on Sketchfab

7. Skechfab, serwis specjalizuj?cy si? w projektach do druku 3d zacz?? udost?pnia? swoje projekty na licencjach CC, w?r?d projekt?w znajdziecie nawet skany 3d eksponat?w British Museum czy projekty takich firm jak HTC.

8. Katar doczeka? si? swojej biblioteki cyfrowej i musimy przyzna?, ?e jeste?my pod wra?eniem. Zdigitalizowane zasoby na temat historii i kultury kraj?w regionu Zatoki Perskiej s? ?wietnie opracowane i dost?pne w domenie publicznej lub na licencjach CC lub Open Database License.

Prawo

9. W kwestii reformy prawa autorskiego rzadko zdarzaj? si? dobre wiadomo?ci takie jak w?a?nie wdro?one w Wielkiej Brytanii rozwi?zanie umo?liwiaj?ce publicznym instytucjom kultury (kt?re b?d? musia? otrzyma? dodatkow? licencj?) udost?pnia? w sieci i nie tylko utwory osierocone. Szacuje si? ?e rozwi?zanie otworzy dost?p do 91 milion?w prac znajduj?cy si? w kolekcjach muze?w, archiw?w, galerii i bibliotek.

10. Prawo autorskie jest zbyt skomplikowane a jego zapisy radykalne? Louis Menand na ?amach New Yorkera odpowiada na tak opisuj?c absurdy wnikaj?ca nie tylko ze starcia si? prawa z cyfrowym obiegiem tre?ci.